HI88 – Twente là đội bóng mà Erik ten Hag bắt đầu sự nghiệp cầu thủ, cũng là đội bóng chứng kiến những bước chân đầu tiên của ông trên hành trình trở thành một HLV. Khi MU đối đầu với Twente ở Europa League đêm nay, đó là lúc Ten Hag phải chống lại đội bóng trong tim của mình.
Trên Youtube vẫn còn một đoạn clip có lẽ là về một trong những khoảnh khắc đẹp nhất trong sự nghiệp cầu thủ của . Đó là khi ông trả lời phỏng vấn, với tư cách đội trưởng, sau khi Twente của ông vừa đánh bại PSV để đăng quang chức vô địch KNVB Cup, tương đương với FA Cup ở Anh.
Cho dù chi tiết gây ấn tượng nhất của đoạn clip này là việc người nữ phóng viên cứ đòi hôn Ten Hag để chúc mừng, tới mức ông phải chủ động từ chối, chúng ta không thể không chú ý tới những gì mà vị HLV đương nhiệm của MU đã nói. Nó cho thấy phần nào tính cách “con người bóng đá” của Ten Hag, điều càng để thể hiện rõ hơn khi ông đã trở thành HLV.
Khi ấy, thay vì nói về bản thân, ông đã chọn nói về một người đồng đội, thủ thành Sando Boschker, người vừa cản phá thành công ba cú sút của đối thủ trong loạt luân lưu. Ten Hag khăng khăng đội bóng thắng được là nhờ Sander, không có thủ môn này, Twente đã không thể có được danh hiệu KNVB Cup thứ hai trong lịch sử.
Ten Hag là vậy. Khi còn là cầu thủ, ngay từ đầu sự nghiệp, ông đã hành xử như thể mình là một HLV. Như ông giải thích trong một cuộc trả lời phỏng vấn sau chiến thắng ở FA Cup mùa trước, ông luôn tự xem mình như một cánh tay nối dài của HLV ở trên sân, ở đó để đảm bảo rằng các cầu thủ khác hiểu rõ và thực hiện chính xác những chỉ đạo chiến thuật từ ban huấn luyện.
Nhưng trong một nền văn hóa đề cao cái tôi của Hà Lan, cách hành xử kiểu đó của Ten Hag khiến ông thường xuyên có mâu thuẫn với chính các đồng đội. Đặc biệt là trong những ngày đầu, khi nhiều anh lớn cảm thấy nóng mặt vì luôn bị một “thằng trẻ ranh” dạy đời, bảo phải làm thế này thế kia trên sân.
Nhưng gạt chuyện đó sang bên, không ai thấy lạ khi Ten Hag bắt đầu – và kết thúc – sự nghiệp chơi bóng của mình ở Twente. Ông sinh ra và lớn lên ở Haaksbergen, một thị trấn nhỏ chỉ cách thủ phủ Enschede của Twente có hơn 16 km. Bất kỳ ai tới Enschede đều không thể không nhận ra cái tên Ten Hag. Nó được viết rõ ràng ở mặt trước của một khu văn phòng nằm ở trung tâm thành phố, cách không xa sân De Grolsch Veste của Twente.
Nhưng đừng vội hiểu nhầm. Đó không phải là cách thành phố tri ân người con nổi tiếng nhất của mình. Thực ra đó là biển hiệu của công ty bất động sản mà bố của Ten Hag đang quản lý, cùng với hai người anh em trai khác của ông.
Ngay từ đầu, chàng trai trẻ Erik đã không có ý định làm cùng với bố. Anh luôn muốn trở thành một cầu thủ. Không quá nhanh, cũng không quá khỏe, Erik theo đuổi giấc mơ bằng trí thông minh. Anh hiểu rõ chiến thuật, ông nghiên cứu về phương pháp luận, và ngay từ khi còn chơi cho đội trẻ có tên Bon Boys đã chọn cách tiếp cận bóng đá như một môn khoa học.
Ngày nay, trong phòng sinh hoạt của Bon Boys có một dãy ghế được đặt theo tên Ten Hag. Tên của ông cũng được đặt cho một giải trẻ được tổ chức hàng năm. Nhưng ngày Erik còn nhỏ và mới đến Bon, tất cả những gì mà người ta nhớ về Ten Hag là một thằng nhóc luôn làm các HLV nhức đầu vì những câu hỏi hóc búa của mình.
Erik thậm chí còn tự mình đề xuất những bài tập mà cậu nhóc cho rằng hiệu quả hơn những bài tập của các thầy. Điều khiến các HLV khó chịu là khi họ cuối cùng cũng chấp nhận thử xem sao trước sự nài nỉ kiên trì của Erik, họ nhận ra thằng nhóc đã đúng. Các bài tập của nó đúng là hiệu quả hơn.
Erik và các đồng đội ở Bon thường xuyên tới Enschede để xem các trận đấu sân nhà của Twente. Nhưng trong khi bạn bè phấn khích tận hưởng bầu không khí cuồng nhiệt trên sân, Erik lặng lẽ nghiên cứu đội hình và chiến thuật của các đội bóng.
Rồi khi được Twente nhận vào và trải qua hành trình từ các đội U lên đội một, Ten Hag vẫn tiếp tục duy trì thói quen mổ xẻ và không ngừng nói lên ý kiến của mình, những gì mà anh cho là cần thiết về mặt chiến thuật.
“Ngay từ ngày đó anh đã có thể thấy được hình bóng của một HLV bên trong con người anh ấy,” đồng đội ở Twente, Leon ten Voorde kể với Sky Sports. “Khi bọn nhóc chúng tôi cùng nhau xem bóng đá, anh ấy luôn biết điều gì nên xảy ra. Và anh ấy khi nào cũng thể hiện cái phong cách tôi-biết-tuốt ấy của mình.”
Vì Ten Hag không phải là người nhanh nhất cũng chẳng phải là người khéo nhất, việc anh liên tục chỉ đạo mọi người nên làm gì khiến những cầu thủ lớn tuổi trong đội cảm thấy khó chịu. Nên chuyện gì tới cũng phải tới. Chỉ sau có 14 trận cho đội một, Ten Hag đã bị tống sang De Graafschap. Phải mấy năm sau Ten Hag mới trở lại, nhưng ở lần trở lại này, ông… vẫn thế, vẫn không ngừng chỉ đạo các đồng đội trên sân.
“Điều đó khiến nhiều cầu thủ không thích, bởi vì anh ấy không phải là cầu thủ giỏi nhất”, Ten Voorde nói. “Khi anh không phải là cầu thủ giỏi nhất, rất khó để thuyết phục những cầu thủ giỏi hơn. Nhưng anh ấy luôn suy nghĩ như một HLV, và thực tế là anh ấy luôn có những ý tưởng chiến thuật xuất sắc nhất.”
Chỉ sau một mùa giải, Ten Hag lại bị bán đi, đầu tiên là tới Waalwijk rồi sau đó là Utrecht. Ở lần trở lại thứ hai vào năm 1996, Ten Hag lúc này đã sở hữu một vũ khí quan trọng, đó là kinh nghiệm và yếu tố thâm niên. Rút từ vị trí tiền vệ phòng ngự xuống trung vệ, Ten Hag trở thành điểm tựa chắc chắn cho các đồng đội trẻ hơn. Họ chờ đợi anh chỉ cho nên đứng ở đâu và làm gì. Lần đầu tiên trong sự nghiệp, Ten Hag nhận được sự tôn trọng xứng đáng.
Chiến thắng trước PSV chính là đỉnh cao trong sự nghiệp của Ten Hag. Nhưng ngay sau đó, ông đã quyết định treo giày để làm công việc mà ông yêu thích và số phận đã định sẵn cho ông. Ông tham gia ban huấn luyện của Twente và làm việc dưới trướng nhiều HLV, trong đó có Steve McClaren, người sau này là trợ lý của ông.
Để rồi hơn 20 năm sau, Ten Hag lại có cơ hội tái ngộ với đội bóng trong tim, ở một vị thế rất khác. HLV trưởng của MU, một trong những đội bóng vĩ đại nhất trong lịch sử. Đồng đội cũ, những người đã bị ông “chỉ đạo” năm xưa, có bất ngờ với điều này không. Có lẽ là không.